Το μέλι στην αρχαία Ελλάδα

Γνωρίζατε πως η τέχνη της μελισσοκομίας εξασκείται στην Ελλάδα από την αρχαιότητα;

Είναι αλήθεια! Η παραγωγή μελιού στην Ελλάδα, η διαδικασία που μας δίνει το αγνό ελληνικό μέλι που όλοι γνωρίζουμε και αγαπάμε, φαίνεται πως ήταν γνωστή στους αρχαίους Έλληνες ήδη από τη Νεολιθική εποχή, όπως αποδεικνύεται από σχετικά ευρήματα.

Αν οι Δώδεκα Θεοί του Ολύμπου τρέφονταν με αμβροσία, μία τροφή με βάση το μέλι, δεν είναι να απορούμε γιατί το ελληνικό θεωρείται από πολλούς το καλύτερο μέλι στον κόσμο ακόμα και σήμερα!

 

Μπορεί να σε ενδιαφέρει: Ποιο είναι το καλύτερο μέλι;

 

Οι πρώτοι παραγωγοί μελιού και τα είδη μελιού στην Ελλάδα

Αξίζει να αναφέρουμε ότι ο Αρισταίος, γιος του Απόλλωνα και της Κυρήνης, θεωρείται ο πρώτος μελισσοκόμος, που δίδαξε αρχικά την τέχνη της μελισσοκομίας στους κατοίκους της Κέας!

Όπως μαθαίνουμε από αναφορές ιστορικών, στις διάφορες περιοχές της Ελλάδας καλλιεργούνταν και διαφορετικά είδη μελιού. Άλλα πιο λεπτόρρευστα από άνθη, και άλλα πιο παχύρρευστα από άγρια δάση, λίγο-πολύ όπως γίνεται και σήμερα.

 

Το αγνό ελληνικό μέλι στην πάροδο των χρόνων

Δεκάδες κείμενα που έχουν διασωθεί αναφέρουν το μέλι και τα οφέλη του, ενώ ταυτόχρονα αποδεικνύουν πως υπήρχαν παραγωγοί μελιού που διατηρούσαν μελίσσια και εμπορεύονταν μέλι.

Επιγραμματικά, ο Όμηρος και ο Ησίοδος αναφέρουν άγρια μελίσσια σε σπηλιές και δέντρα, ενώ το αρχαιότερο εύρημα είναι ένα σκεύος καπνίσματος μελισσιών, που χρονολογείται στα τέλη της νεολιθικής περιόδου (4500 – 3300 π.Χ.) και αποδεικνύει την παραγωγή μελιού στην Ελλάδα από την αρχαιότητα!

 

Extra Reading: Πως παράγεται το μέλι;

 

Ανασκαφές στη Φαιστό και την Κνωσσό της Κρήτης έχουν φέρει στην επιφάνεια ευρήματα της Μινωικής Εποχής: ένα χρυσό κόσμημα στο οποίο δύο μέλισσες κρατούν μια κηρήθρα καθώς και πήλινες κυψέλες που χρονολογούνται από το 3.400 π.Χ.

Αυτό το γνωρίζατε; Κατά τον Χρυσό Αιώνα του Περικλή, η μελισσοκομία στην Αθήνα ήταν τόσο οργανωμένη που ο Σόλωνας αναγκάστηκε να θεσπίσει μέσω νόμων τις αποστάσεις μεταξύ των μελισσοκομείων ούτως ώστε να μη δημιουργούνται παρεξηγήσεις!

Τέλος, μέσα από τα συγγράμματα του Αριστοτέλη «Των περί τα ζώα ιστοριών» και «Περί ζώων γενέσεως» η κοινωνία των μελισσών αναδεικνύεται σε πρότυπο μελέτης και υπόδειγμα μια ιδεατής πολιτείας!

 

Προϊόντα με βάση το μέλι: οι διατροφικές συνήθειες των αρχαίων Ελλήνων

Το μέλι και τα οφέλη του ήταν πασίγνωστα, και για το λόγο αυτό οι αρχαίοι Έλληνες κατανάλωναν πολλά προϊόντα με βάση το μέλι – γεγονός που προκύπτει από απεικονίσεις σε αγγεία και κείμενα που έχουν διασωθεί.

Κάποια από αυτά αποτελούν «προγόνους» προϊόντων και συνταγών με μέλι που απολαμβάνουμε μέχρι και τώρα, όπως για παράδειγμα το παστέλι, που στην αρχαιότητα ήταν γνωστό ως «σησαμίς», ή οι τηγανίτες, που στην αρχαία Ελλάδα ονομάζονταν «τήγανα».

Το αγνό ελληνικό μέλι καταναλώνονταν και μόνο του, αλλά πιστεύεται ότι χρησιμοποιούταν σε τουλάχιστον 50 συνταγές, ακόμα και ως γλυκαντικό – ήταν, άλλωστε, η πρώτη (και μοναδική για χιλιάδες χρόνια) γλυκαντική ουσία!

 

Μάθε τη διατροφική αξία του μελιού!

 

Κάποια ακόμα προϊόντα με βάση το μέλι που μας είναι γνωστά σήμερα χρησιμοποιούσαν το μέλι σε συνδυασμό με κάποιο ποτό ή ρόφημα.

• Το «μελίκρατον» ήταν γάλα με μέλι, και αποτελούσε τροφή των παιδιών.
• Το «οξύμελον» ήταν ξύδι με μέλι, και χρησιμοποιούταν ως αντιπυρετικό.
• Το «υδρόμελι» ήταν ένα ηδύποτο που προέκυπτε από την αλκοολική ζύμωση του μελιού.
• Το «οινόμελι» ήταν μέλι διαλυμένο σε κρασί, ιδιαίτερα αγαπητό στην αρχαία Αθήνα!

Επίσης, το ελληνικό μέλι χρησιμοποιούταν και για την παραγωγή γλυκών: τα «νωγαλεύματα» που συνόδευαν το κρασί είχαν σαν βασικό υλικό το μέλι, ενώ τα «τραγήματα», τα επιδόρπια που προσφέρονταν στο τέλος, ήταν γλυκά με μέλι, φρούτα και καρπούς.

Αξίζει, τέλος, να αναφερθούν και οι «λαλαγγίτες», περιβόητο γλυκό της Βυζαντινής Εποχής, που παρασκευάζεται ακόμα και σήμερα σε διάφορα μέρη της χώρας μας.

Είναι εύκολο να καταλάβει κανείς πόσο συνυφασμένη είναι η ζωή των Ελλήνων με το μέλι. Τα είδη μελιού που παράγονται στην Ελλάδα είναι πλέον γνωστά σε όλο τον κόσμο και κανείς δεν αμφισβητεί την ποιότητα που έχει το αγνό ελληνικό μέλι από την αρχαιότητα έως και σήμερα.

Βασισμένοι στην ιστορία και την ποιότητα του ελληνικού μελιού παράγουμε και το Μέλι Μούσες, μέλι όπως παλιά!

 

Βρες το κορυφαίο ελληνικό μέλι!